من شمردم تا صد و بیست
بهار دلنشين ، آمده سوي چمن
اي بهار آرزو ، بر سرم سايه فكن
چو نسيم نو بهار ، بر آشيانم كن گذر
چایی شده چپه
پژوهشگران بافت های مغز 20 جسد را تجزیه کردند و دریافتند در مغز افرادی که خودکشی کرده بودند، درصد بالاتری از یک فرایند شیمیایی که باعث تغییر رفتار می شود، وجود دارد.این پژوهشگران در مقاله ای در نشریه «بایالاجیکال سایکالاجی»، نشریه تخصصی روانشناسی زیستی نوشته اند که اتفاقا عوامل محیطی در این تغییرات نقش دارند. این پژوهشگران که از دانشگاه های وسترن اونتاریو و اوتاوا مشغول تحقیق دراین باره بودند، بافت های مغز 10 نفر را که خود کشی کرده بودند و 10 نفر دیگر را که به طور ناگهانی به دلایل دیگر مرده بودند، تجزیه کردند.
آنها دریافتند که DNA افرادی که در گروه خودکشی قرار داشتند، تحت تاثیر فرایندی به نام متیلاسیون است که در تنظیم رشد سلولی دخیل است.
متیلاسیون همان جریانی است که جلوی فعالیت ژن های ناخواسته را در سلول ها می گیرد تا مثلا ژنی که برای ساخت پوست ضروری است، برای این کار فعال شود، نه برای ساختن بافت قلب.
میزان متیلاسیون در مغزهای گروه خودکشی تقریبا 10 برابر گروه دیگر بود و ژنی که غیر فعال شده بود، نوعی گیرنده پیام های شیمیایی بود که در تنظیم رفتار نقشی اساسی دارد. پژوهشگران در این مقاله احتمال می دهند که این روند در «طولانی شدن و یا بازگشت اختلالات افسردگی» دخیل باشد. در پژوهش هایی که پیش از این انجام شد، مشخص شد که تغییر در فرایند متیلاسیون می تواند حاصل ترکیبی از عوامل ژنتیک و محیطی به نام «اپیژنتیک» باشد.
دکتر مایکل پولتر، سرپرست این تحقیقات می گوید: «این مساله که ژنوم تا این حد در مغز منعطف عمل می کند، بسیار تعجب آور است چون سلول های مغزی تقسیم نمی شوند. نورونها در آغاز زندگی به وجود می آیند بنابراین دانستن این که مکانیزم های اپیژنتیک همچنان اتفاق می افتند، جالب است.»
یافته های این تحقیق راه را برای پژوهش در این باره و یافتن روش های درمانی تازه باز می کند.
جان کریستال، سردبیر نشریه بایالاجیکال سایکالاجی می گوید: «این شواهد نشان می دهد که عوامل ژنتیک و محیطی می توانند تغییرات طولانی مدت در مغز ایجاد کنند. به علاوه این تغییرات می توانند در روند زندگی فرد تغییرات اساسی ایجاد کنند. این تغییرات شامل افزایش اختلالات مربوط به افسردگی و احتمالا خودکشی هستند.»
«خارش مغزی» نغمه ها را ملکه ذهن می کند
تحقيقات تازه در آمريکا نشان داده که دليل در خاطر ماندن برخی آهنگ ها و ترانه ها اين است که باعث «خارش» مغز می شوند که تنها با تکرار همان نغمه برطرف می شود.
در آلمان، اين نوع آهنگها که به «کرم گوش» معروفند معمولا دارای مضمونی شاد و ترجيع بندی تکرار شونده اند و حالتی ميان گيرا و عصبی دارند. پروفسور کلاريس می گوید: «خارش ذهنی استعاره ای است برای توضيح چگونگی در خاطر ماندن آهنگها، برخی آهنگها دارای خواصی مشابه هيستامينها (موادی که در واکنش به آلرژی در بدن توليد می شوند) هستند و باعث خارش مغزی می شوند.» به گفته وی تنها راه خاراندن اين خارش ذهنی اين است که نغمه مزاحم را بی وقفه در مغز خود تکرار کنيم.
پروفسور کلاريس نتايج اوليه تحقيقات خود درباره «کرم گوش» را در همايشی در زمينه روانشناسی مصرف کنندگان عرضه کرد و گفت تقريبا همه انسانها گاه و بيگاه دچار خارش ذهنی می شوند.
او گفت: «در طول مطالعات دريافتم که نود وهفت تا نود ونه درصد جمعيت در مقطعی زمانی در برابر کرم گوش آسيب پذيرند، اما مسلما برخی از مردم آسيب پذيرتر از سايرينند؛ زنان معمولا بيشتر در معرض آن هستند و موسيقيدان ها بيش از ساير افراد دچار آن می شوند.»
اين تحقيقات بخصوص برای صنعت موسيقی پاپ که در پی رونق بازار است و همچنين برای توليدکنندگان آگهي های تجاری جالب است که معمولا برای فرو کردن نام های تجاری در مغز مصرف کننده از قطعات گيرا و کوتاه استفاده می کنند. کريس اسميت که حرفه اش تصنيف چنين قطعاتی است می گويد هم در توليد آگهی و هم آهنگهای پاپ بايد قطعه ای ساخت که وقتی شنيده شد براحتی و بسرعت فراموش نشود.
زدودن کرم گوش
به گفته آقای اسميت، حتی بزرگترين موسيقيدان ها هم از کرم گوش رنج برده اند؛ برای مثال، فرزندان موزارت عادت داشتند زير اتاق او شروع به نواختن آهنگی روی پيانو کنند اما پيش از پايان آهنگ دست از نواختن بکشند که اين کار موزارت را «ديوانه» می کرد، تا آنجا که به طبقه پايين می دويد و قطعه را تمام می کرد چون نمی توانست به قطعه ای ناتمام گوش کند.
پروفسور کلاريس می گويد تحقيقات او نشان داده است که هيچ معياری برای ايجاد کرم گوش وجود ندارد و واکنش آدمها به نغمه های مختلف متفاوت است.
به گفته وی، زدودن چنين آهنگهايی از مغز هيچ تضمينی ندارد، هرچند برخی از مردم ادعا می کنند اگر آهنگ را تا به آخر گوش کنيد گاه مؤثر است و آهنگ را از ذهن خارج می کند.
جست‌وجو در اینترنت برای مغز مفید است
پژوهشی نشان داده که استفاده از اینترنت، حداقل برای افراد میانسال و مسن تر، به تقویت قوای مغز کمک می کند. گروهی از پژوهشگران در دانشگاه کالیفورنیا لس آنجلس (UCLA) دریافتند جست‌وجو در وب، بخش تصمیم گیری و استدلال مغز را تحریک می کند.
پژوهشگران می گویند این موضوع حتی ممکن است به مقابله با تغییرات فیزیولوژیک ناشی از افزایش سن، که باعث کند شدن مغز می شوند، کمک کند. نتایج این پژوهش در نشریه "Geriatric Psychiatry" منتشر شده است.
با افزایش سن تغییراتی در مغز رخ می دهد که از جمله می توان به کمتر شدن اندازه و کاهش فعالیت سلولی در مغز اشاره کرد که بر عملکرد انسان تاثیر دارند.
اعتقاد بر آن است که فعالیتهایی که مغز را فعال نگه می دارند، همچون حل کردن جدول، ممکن است اثرات افزایش سن را به حداقل برسانند و بر اساس پژوهش اخیر اینطور به نظر می رسد که «وب-گردی» را نیز می توان به فهرست اینگونه فعالیت ها اضافه کرد.
گری اسمال، پژوهشگر ارشد این برنامه تحقیقاتی می گوید: «جست‌وجو در اینترنت فعالیت پیچیده ای را در مغز به همراه دارد که می تواند به تمرین دادن و بهبود عملکرد مغز تاثیر بگذارد.» این پژوهش روی 24 نفر داوطلب انجام شده که بین 55 تا 76 سال سن دارند و نیمی از آنها کاربران باتجربه اینترنت بودند.
مقایسه با خواندن
مغز هر داوطلب، در حالی که یک بار مشغول جست‌وجو در اینترنت و بار دیگر مشغول خواندن کتاب بود اسکن شد. هر دو کار باعث مشاهده میزان قابل ملاحظه ای فعالیت در بخش های مسئول زبان، خواندن، حافظه و قابلیت های بصری مغز شد.
با وجود این جست‌وجو در وب فعالیت مجزای بیشتری را در بخش دیگری در مغز که تصمیم گیری و استدلال های پیچیده را کنترل می کند ایجاد کرد که البته این موضوع تنها در کاربران با تجربه وب مشاهده شد.
پژوهشگران گفتند در مقایسه با خواندن ساده، وجود گزینه های بی شمار در اینترنت باعث می شود کاربران برای رسیدن به اطلاعات مورد نظر خود نیاز به تصمیم گیری داشته باشند.
با این حال آنها معتقدند کسانی که تازه استفاده از اینترنت را آغاز کرده اند هنوز استراتژی های لازم برای انجام موفقیت آمیز جست‌وجو روی وب را درک نکرده باشند.
پروفسور اسمیت گفت: «به نظر می رسد کاری ساده و روزمره همانند جست‌وجو در وب در افراد مسن تر مدارهای مغز را تقویت می کند که نشان می دهد با وجود افزایش سن، مغز ما حساس است و می تواند به فراگیری ادامه دهد.»
برکا وود، مسئول بنیاد خیریه تحقیقات در باره آلزایمر در بریتانیا گفت: «بر اساس این یافته های شگفت انگیز اینطور به نظر می رسد که افراد میانسال و مسن تر می توانند با انجام فعالیت هایی که مغز را تحریک می کنند خطر مبتلا شدن به بیماری فراموشی ناشی از پیری را کاهش دهند.»
میگنا
پنج اصل مهم در رعایت قواعد املایی
اوقات فراغت - خنده بازار